I. Kiểm tra sau thông quan là gì?
Theo khoản 1 Điều 77 Luật Hải quan 2014, Kiểm tra sau thông quan là hoạt động kiểm tra của Cơ quan Hải quan đối với hồ sơ hải quan, sổ kế toán, chứng từ kế toán và các chứng từ khác, tài liệu, dữ liệu có liên quan đến hàng hóa, kiểm tra thực tế hàng hóa trong trường hợp cần thiết và còn điều kiện sau khi hàng hóa đã được thông quan. Thời hạn kiểm tra sau thông quan là 05 năm kể từ ngày đăng ký tờ khai Hải quan.
II. Các trường hợp kiểm tra sau thông quan
Căn cứ theo Điều 78 Luật hải quan năm 2014, các trường hợp kiểm tra sau thông quan bao gồm 3 trường hợp sau:
– Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan và quy định khác của pháp luật liên quan đến quản lý xuất khẩu, nhập khẩu.
– Đối với các trường hợp không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 78 Luật Hải quan 2014 thì việc kiểm tra sau thông quan được thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro.
– Kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của người khai hải quan.
III. Địa điểm kiểm tra sau thông quan
Địa điểm thực hiện thủ tục kiểm tra hiện tại có thể được thực hiện tại Trụ sở cơ quan hải quan hoặc Trụ sở của người khai hải quan.Việc thực hiện kiểm tra sau thông quan ở hai địa điểm khác nhau và trên thực tế thì thường thực hiện tại Trụ sở của người khai hải quan.
1. Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở cơ quan hải quan (Theo Điều 79 Luật Hải quan 2014)
– Thẩm quyền quyết định kiểm tra sau thông quan: Cục trưởng Cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan
– Thời gian kiểm tra sau thông quan: Thời gian kiểm tra được xác định trong quyết định kiểm tra, nhưng tối đa là 05 ngày làm việc.
– Trình tự, thủ tục kiểm tra sau thông quan:
- Cục trưởng Cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan ban hành quyết định kiểm tra sau thông quan, yêu cầu người khai hải quan cung cấp hóa đơn thương mại, chứng từ vận tải, hợp đồng mua bán hàng hóa, chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa, chứng từ thanh toán, hồ sơ, tài liệu kỹ thuật của hàng hóa liên quan đến hồ sơ đang được kiểm tra và giải trình những nội dung liên quan.
- Quyết định kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành kiểm tra.
- Người khai hải quan có trách nhiệm giải trình, cung cấp hồ sơ, chứng từ liên quan đến hồ sơ đang được kiểm tra theo yêu cầu của cơ quan hải quan. Trong thời gian kiểm tra, người khai hải quan có quyền giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu liên quan đến hồ sơ hải quan.
- Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra, người ra quyết định kiểm tra phải ký thông báo kết quả kiểm tra và gửi cho người khai hải quan.
– Xử lý kết quả kiểm tra sau thông quan quy định như sau:
- Trường hợp thông tin, chứng từ, tài liệu được cung cấp và nội dung đã giải trình chứng minh nội dung khai hải quan là đúng thì hồ sơ hải quan được chấp nhận;
- Trường hợp không chứng minh được nội dung khai hải quan là đúng hoặc người khai hải quan không cung cấp hồ sơ, chứng từ, tài liệu, không giải trình theo yêu cầu kiểm tra thì cơ quan hải quan quyết định xử lý theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
- Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra, người ra quyết định kiểm tra phải ký thông báo kết quả kiểm tra và gửi cho người khai hải quan.
2. Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở của người khai hải quan (Theo Điều 80 Luật Hải quan 2014)
– Thẩm quyền quyết định kiểm tra sau thông quan:
- Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan quyết định kiểm tra sau thông quan trong phạm vi toàn quốc;
- Cục trưởng Cục Hải quan quyết định kiểm tra sau thông quan trong địa bàn quản lý của Cục.
- Trường hợp kiểm tra doanh nghiệp không thuộc phạm vi địa bàn quản lý được phân công, Cục Hải quan báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét phân công đơn vị thực hiện kiểm tra.
- Việc kiểm tra đánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan thực hiện theo kế hoạch kiểm tra sau thông quan hàng năm do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ban hành.
– Thời hạn kiểm tra sau thông quan
- Thời hạn kiểm tra sau thông quan được xác định trong quyết định kiểm tra, nhưng tối đa là 10 ngày làm việc.Thời gian kiểm tra được tính từ ngày bắt đầu tiến hành kiểm tra; trường hợp phạm vi kiểm tra lớn, nội dung phức tạp thì người đã ký quyết định kiểm tra có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày làm việc;
- Quyết định kiểm tra sau thông quan phải gửi cho người khai hải quan trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ký và chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành kiểm tra, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 78 Luật Hải quan 2014.
– Trình tự, thủ tục kiểm tra sau thông quan được thực hiện như sau:
- Công bố quyết định kiểm tra sau thông quan khi bắt đầu tiến hành kiểm tra;
- Đối chiếu nội dung khai báo với sổ kế toán, chứng từ kế toán, báo cáo tài chính, các tài liệu có liên quan, tình trạng thực tế của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong phạm vi, nội dung của quyết định kiểm tra sau thông quan;
- Lập biên bản kiểm tra sau thông quan trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc việc kiểm tra;
- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày kết thúc việc kiểm tra, người quyết định kiểm tra phải ký kết luận kiểm tra và gửi cho người khai hải quan.
- Trường hợp kết luận kiểm tra cần có ý kiến về chuyên môn của cơ quan có thẩm quyền thì thời hạn ký kết luận kiểm tra được tính từ ngày có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan chuyên môn có thẩm quyền có ý kiến trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan hải quan;
- Xử lý theo thẩm quyền hoặc chuyển cấp có thẩm quyền xử lý theo kết quả kiểm tra.
Trường hợp người khai hải quan không chấp hành quyết định kiểm tra, không giải trình, cung cấp hồ sơ, tài liệu đúng thời hạn cho cơ quan hải quan thì cơ quan hải quan căn cứ hồ sơ, tài liệu đã thu thập, xác minh để quyết định xử lý theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính hoặc thực hiện thanh tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật.
IV. Quy trình kiểm tra sau thông quan
Quy trình kiểm tra sau thông quan bao gồm 8 bước như sau:
Bước 1: Thu thập, phân tích và nhận định thông tin
Thu thập thông tin là hoạt động diễn ra thường xuyên trong quy trình kiểm tra sau thông quan. Thông thường, thông tin sẽ được thu thập từ hệ thống cơ sở dữ liệu của Hải quan hoặc thu thập bằng văn bản từ phía người đi khai hải quan.
Từ những thông tin đã thu thập được, cơ quan hải quan tiến hành phân loại hồ sơ cũng như hàng hóa xuất/nhập khẩu dựa trên các mức độ rủi ro khác nhau. Với mức độ rủi ro cao, cơ quan hải quan cần tiến hành tra cứu, rà soát thông tin, dữ liệu có trong HTTT quản lý từ khai hải quan, sau đó lựa chọn đề xuất kiểm tra.
Bước 2: Đề xuất kiểm tra
Sau khi hoàn thành bước phân tích, Hải quan tiến hành lựa chọn đối tượng kiểm tra tại trụ sở chi cục Hải quan hoặc trụ sở chi cục kiểm tra sau thông quan. Với trường hợp kiểm tra ở chi cục Hải quan, trường hợp kiểm tra thường là:
- Hàng hóa luồng xanh và chưa được kiểm tra thực tế trước đó.
- Trường hợp hàng hóa có dấu hiệu vi phạm hoặc có rủi ro về thuế.
Bước 3: Người có thẩm quyền đưa ra quyết định
Người có thẩm quyền ký ban hành quyết định kiểm tra sẽ tiến hành xem xét đề xuất của phía Hải quan về những dấu hiệu vi phạm, rủi ro….để từ đó phê duyệt nội dung và ký ban hành quyết định kiểm tra tại trụ sở của cơ quan hải quan hoặc trụ sở của người khai hải quan.
Quyết định kiểm tra bắt buộc phải có số, ký hiệu cũng như được đơn vị mở sổ theo dõi chi tiết từ thời điểm phát hành đến thời điểm cập nhật xong kết quả xử lý vụ việc.
Bước 4: Tiến hành kiểm tra
Dựa trên quyết định kiểm tra và ký đã được ban hành, trưởng đoàn kiểm tra sẽ họp đoàn và sau đó phân công công việc, chuẩn bị lập kế hoạch kiểm tra chi tiết.
Như đã chia sẻ ở trên, có 2 hình thức kiểm tra sau thông quan, bao gồm tại trụ sở cơ quan Hải quan và tại trụ sở của Doanh nghiệp. Lựa chọn hình thức kiểm tra nào sẽ do phía cơ quan Hải quan đưa ra quyết định.
Bước 5: Báo cáo kết quả
Sau khi kết thúc thời gian kiểm tra, trong thời gian tối đa 3 ngày kể từ thời điểm hết hạn kiểm tra, đoàn kiểm tra phải lập báo cáo và đưa ra đề xuất xử lý kết quả kiểm tra. Phía người có thẩm quyền ký thông báo kết quả kiểm tra có trách nhiệm chỉ đạo xử lý các công việc có liên quan tới kết quả kiểm tra theo quy định.
Bước 6: Kết luận
Sau khi có báo cáo, phía người có thẩm quyền kết luận kiểm tra phải có trách nhiệm chỉ đạo đoàn kiểm tra lập ra dự thảo kết luận kiểm tra tại trụ sở của người khai hải quan.
Bước 7: Đưa ra quyết định xử lý kiểm tra
Khi đã có kết quả, bộ phận chức năng tiến hành xử lý các đầu việc có liên quan tới kiểm tra như: Quyết định ấn thuế, xử phạt vi phạm hành chính với cá trường hợp có vi phạm, giải quyết khiếu nại.
Bước 8: Cập nhật và lưu giữ
Thông tin chi tiết sẽ được cập nhật và lưu giữ lại trên hệ thống. Thực tế quy trình này đa phần sẽ được các cơ quan chức năng của cục Hải quan tiến hành, do đó doanh nghiệp chỉ cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cũng như có sợ hợp tác với đoàn kiểm tra.
V. Kinh nghiệm kiểm tra sau thông quan
Nếu rơi vào trường hợp kiểm tra tại cơ quan Hải quan, phía Hải quan sẽ tiến hành mời Doanh nghiệp tới để kiểm tra hồ sơ. Lúc này, bạn cần lưu ý một số vấn đề dưới đây:
- Thứ nhất: Đọc thật kỹ quyết định kiểm tra, bao gồm những nội dung như thời gian, địa điểm, loại tờ khai cần kiểm tra, mục đích kiểm tra…
- Thứ hai: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ của lô hàng thuộc diện phải kiểm tra đã được ghi rõ trên quyết định. Cần chuẩn bị 2 bản hồ sơ bao gồm bảo san và bản chính, hồ sơ càng chuẩn bị chi tiết, chính các thì càng dễ làm việc và nhanh chóng kết thúc kiểm tra.
- Thứ ba: Thông thường việc kiểm tra sẽ xoay quanh vấn đề giá khai báo của lô hàng. Trường hợp bạn chứng minh được thì sẽ không có vấn đề gì, ngược lại, bạn có thể bị cơ quan Hải quan áp mức thuế cao hơn đồng thời tiến hành một số biện pháp như truy thu thuế hay xử phạt hành chính.
Trên đây là những thông tin chi tiết về việc kiểm tra sau thông quan từ Maxway Vina Logistics. Thực tế, đây chỉ là hình thức để Hải quan có thể xác mình lại thông tin chính xác nhất, nhằm đảm bảo quy định của Pháp luật. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới vấn đề kiểm tra sau khi thông quan, vui lòng liên hệ Maxway Vina Logistics để được chúng tôi tư vấn và giải đáp!
Liên hệ xử lý trên toàn quốc:
Mrs. Tường Vy: 0913 465 938
Mr.Tuân : 0913 796 728
Mr.Cương : 0911 926 799
Mr.Cường : 0913 345 018
Hotline : 0913 704 586
Email : info@maxway.vn
Website : https://maxway.vn/
Fanpage : https://www.facebook.com/Maxway.vn